روز جهانی زن یک روز بزرگداشت جهانی است که هر ساله در ۸ مارس (۱۸ اسفند) برای بزرگداشت دستاوردهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی و اقتصادی زنان جشن گرفته می‌شود.

علت انتخاب 8 مارس به عنوان روز جهانی زن

انتخاب ۸ مارس به عنوان روز جهانی زن، ریشه در تاریخچه مبارزات زنان برای حقوق خود دارد. این روز یادآور اعتراضات و مبارزات زنان کارگر در سراسر جهان است.

ریشه تاریخی:

در سال ۱۸۵۷، زنان کارگر کارخانه نساجی در نیویورک، در اعتراض به شرایط سخت کاری و دستمزدهای پایین، دست به اعتصاب زدند. این اعتراضات، که در آن زمان با سرکوب مواجه شد، جرقه ای برای جنبش های بعدی زنان شد. اگرچه این تاریخچه مشخصا به ۸ مارس اشاره ندارد، اما این اعتراضات به عنوان یکی از رویدادهای مهم و پیشرو در مبارزات زنان به یادگار ماند.

اهمیت ۸ مارس:

در اوایل قرن بیستم، زنان در کشورهای صنعتی وارد بازار کار شدند و در کنار مردان، در کارخانه‌ها و کارگاه‌ها مشغول به کار شدند. شرایط کاری سخت و غیرانسانی، همراه با دستمزدهای ناچیز، آنها را به سمت مبارزه برای حقوق خود سوق داد. اعتصابات و اعتراضات مختلفی در این دوره شکل گرفت که خواستار بهبود شرایط کار و برابری جنسیتی بودند.

انتخاب ۸ مارس:

پس از این مبارزات و به منظور گرامیداشت دستاوردهای زنان و یادآوری این تلاش‌ها، ۸ مارس به عنوان روز جهانی زن انتخاب شد. این روز نمادی از مبارزات زنان برای برابری، عدالت و حقوق انسانی است. در این روز، میلیون‌ها زن و مرد در سراسر جهان با برگزاری گردهمایی‌ها، اجتماعات و رویدادهای مختلف، این روز را گرامی می‌دارند و به تجلیل از دستاوردهای زنان و یادآوری مسیر دشواری که برای رسیدن به حقوق خود طی کرده‌اند، می‌پردازند.

نخستین بزرگداشت روز زنان، در سال ۱۹۰۹ به عنوان یک رویداد سیاسی سوسیالیستی برگزار شد. این مراسم حاصل آمیختگی فرهنگ چندین کشور و در درجهٔ اول کشورهای اروپایی به ویژه بلوک شرق بود. این روز در سال ۱۹۱۷ در اتحاد جماهیر شوروی یک مناسبت ملی اعلام شد و به دیگر کشورهای همسایه نیز سرایت یافت. در حال حاضر در بسیاری از کشورها این روز جشن گرفته می‌شود.

روز جهانی زنان به شکل‌های گوناگون در سراسر جهان گرامی داشته می‌شود. در چندین کشور این روز تعطیل رسمی است و در کشورهای دیگر به صورت بزرگداشت‌های اجتماعی برگزار می‌شود. دیده‌بان سازمان ملل این روز را در رابطه با موضوعات و کارزارها خاص در حقوق زنان می‌شناسد.

تصویب توسط سازمان ملل

روز جهانی زنان تقریباً تا سال ۱۹۶۷ که توسط فمینیست‌های موج دوم پذیرفته شد، عمدتاً یک تعطیلات کمونیستی باقی ماند. این روز مجدداً به عنوان روز کنشگری مطرح شد و گاهی در اروپا به عنوان «روز جهانی مبارزه زنان» شناخته می‌شود. در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، چپ‌ها و سازمان‌های کارگری به گروه‌های زنان پیوستند و خواستار دستمزد برابر، فرصت‌های اقتصادی برابر، حقوق قانونی برابر، حقوق باروری، مراقبت از کودکان و جلوگیری از خشونت علیه زنان شدند^. سازمان ملل در سال ۱۹۷۵ جشن روز جهانی زنان را آغاز کرد که به عنوان سال جهانی زن اعلام شده بود. در سال ۱۹۷۷، مجمع عمومی سازمان ملل متحد از کشورهای عضو دعوت کرد تا ۸ مارس را به عنوان تعطیلی رسمی سازمان ملل برای حقوق زنان و صلح جهانی اعلام کنند. از آن زمان به بعد این روز هرساله توسط سازمان ملل متحد و بسیاری از کشورهای جهان گرامی داشته می‌شود و هر سال بر موضوع یا موضوع خاصی در زمینه حقوق زنان تمرکز دارد.